domingo, 21 de febrero de 2010

DÚAS ANÉCDOTAS DE MANUEL MARÍA, POETA





O poeta da Terra Cha, Manuel María (1929-2004), foi un dos primeiros que agasallaron á infancia galega cun memorable poemario: OS SOÑOS NA GAIOLA, do que eu fixen sempre unha gozosa utilización na escola. Aos nenos e nenas, cónstame polos moitos anos de experiencia, gústanlle especialmente os poemas deste fermoso libro en lingua galega.
Aínda que eu me lembro dunha anécdota vivida no curso 98/99, se non me falla a memoria, que nos pode amosar que un pode escribir marabillosamente para nenos e logo na realidade do contacto efectivo con eles, defraudar á infantil audiencia. Moitas veces, soe ocorrer que che gusta moito un libro e logo, ao coñecer ao autor podes quedar decepcionado.
Pois, nesa xa lonxana data, sucedeu que eu traballara durante todo un curso co fermoso libro citado e co disco homónimo do gran e recordado músico galego, Suso Vaamonde, quen musicara algúns dos poemas escritos por Manuel María. Os meus alumnos e alumnas daquela sabían recitar e cantar moitos daqueles fermosísimos poemas. Pois ben, no cole organizamos coa colaboración das Edicións Xerais de Galicia unha visita e un encontro do alumnado con Manuel María. As nenas e os nenos estaban ansiosos por celebrar aquel acto.
Manuel María, acompañado da súa esposa Saleta, escoitou o recitado e as cancións do alumnado reunidos con el e coa súa obra. De súpeto, un neno chamado Brais, hoxe un mozo, espontáneamente, espetoulle a Manuel María con moita ledicia e cun amplo sorriso (Brais era un neno moi vital e alegre):

- “Manuel María, me gustan mucho tus poemas”.

Ao tal oír, Manuel María (perdendo –creo eu- os papeis) enfadouse e botoulle unha retrónica a aqueles cativos impresionante sobre o uso da lingua galega e poñendo a caldo ao pobre Brais. Ignoraba Manuel María, que se trataba de alumnado de Educación Primaria e que Brais aínda non chegara a cumprir os sete anos e ademais vivía nunha zona de predominancia de castelán falantes e pouco favorable para a nosa lingua e a situación non se arranxaba con reproches. Brais non sei se foi moi consciente da perorata do insigne vate. O que si captou, foi que alguén a quen lle dixo algo agradable ; respostoulle de xeito irado, dándolle unha reprimenda.
Despois, deste insufrible e bochornoso momento de tensión, seguíu o acto, para rematala, con outra anécdota total, Carla, unha compañeira de clase de Brais, comezou a cantar o poema GALICIA, co que principiaba o libro; pero, cando aínda non rematara de cantalo, enlazou cantando HEIDI, MARCO (podedes maxinar a cara rara, de estrañeza do poeta). Tampouco se decatou de que a nena ao cantar o seu poema xunto a dúas cancións infantís, correspondentes a dúas series de TV moi famosas e populares e queridas pola infancia, o que lle estaba a amosar Carla ao poñer o seu poema no mesmo plano que esas dúas cancións, no seu plano dos afectos, estaba dicindo que valoraba e quería moito ese poema galego tan recoñecido e que o tiña moi asumido na súa mentalidade infantil. Esto debera ser un motivo de satisfacción para o poeta e non de rexeitamento e podería aproveitar o acto dun xeito positivo para que os nenos seguiran ampliando o seu amor pola poesía e pola lingua galega.
En fin, o acto estivo un tanto deslucido pola actitude incomprensible do poeta.
Claro, quizais non estaba acostumado ao trato cotiá cos nenos e nenas. El fora Procurador dos Tribunais e rexentara unha librería en Monforte de Lemos, a sensibilidade que amosou ao compoñer o libro, non a demostrou coa súa actitude persoal neste contacto directo coa infancia.

Foron dúas anécdotas que despois de tantos anos agroman na miña lembranza. Estiven noutras conferencias e actos para adultos protagonizados por Manuel María e a cousa foi diferente, recordo que foran unhas magníficas intervencións do escritor. Naturalmente, é ben distinto escribir para nenos que tratar con nenos, que manter un acto compartindo o tempo con eles en vivo e en directo. Tamén, ao mellor, o escritor non soubo contextualizar axeitadamente a súa actuación naquel acto.

A pesares de todo, o libro e o disco son marabillosos, recomendo, unha vez máis, a todos: OS SOÑOS NA GAIOLA.

(Nas imaxes un meu debuxo, retratando ao poeta, e un autógrafo de Manuel María daquel memorable e inesquecible día).

No hay comentarios: