RETORNO A CALDAS DE REIS

A néboa do tempo vai escurecendo as lembranzas dos tempos idos da infancia en Caldas de Reis, as brétemas do Umia ao anoitecer, aquela lúa chea e aquel ceo estrelado que contemplaba mentres as mulleres da casa xunta a outras mulleres veciñas lavaban a roupa no lavadoiro de auga quente, auga termal, fronte ao xardín e ao canaveiral do Hotel Balneario Davila, ai! O Hotel Dávila! Que marabillosas lembranzas! Eu fun botóns dese familiar hotel, alí aprendín moitas cousas e tiven moi agradables experiencias, nos veráns de 1969 e 1970 realicei alí dous cursos acelerados de convivencia e de aprendizaxe da vida. Lembro a D. Ramón Legerén, un home extremadamente educado e prudente, tiña sido docente en algunha famosa e antiga academia de Caldas, tamén fora mestra a súa exquisita esposa, Dna. Luisa. A familia que rexía o hotel balneario tamén contaba con outros membros, entre eles, D. David Legerén, que tristemente falecía no verán de 1969. Estaban os sobriños que serían os sucesores e herdeiros, Dna. Ana que tiña tres fillos amigos e compañeiros de infancia e de grato recordo, Ana, Juan (desgraciadamente e de xeito prematuro xa falecido), e David, quen rexenta na actualidade o negocio familiar. E estaba o querido e simpático, Suso. A nai de Dna. Ana e de Suso, Dna. Balbina era unha gran reposteira. Todos tiveron conmigo un trato exquisito e agarimoso que eu correspondín e correspondo neste retorno á miña querida vila termal. Tamén o meu recordo para os traballadores do hotel, meus queridos compañeiros, personalizo a lembranza en dous, dos demais reteño as caras e a imaxe daqueles tempos, pero xa non os nomes, falo de Sr. Ramón (encargado de mantemento)

e de Maruja, toda unha institución e eficiente encargada do comedor. Naquel hotel traballín e realicei as típicas falcatruadas de rapaces, nun entorno privilexiado, natural e socialmente falando. Recordo o xogo da escondite no extraordinario canaveiral, o que poñía furioso a D. Ramón, porque podían danarse as raigames que renovavan o curioso e digno de ser visitado canaveiral, nas tardes soleadas do verán, e á apacible sombra lía e dormitaba o grande Álvaro Cunqueiro, un dos egrexios clientes do hotel, xa que había unha moi boa cociña (sabemos das exquisiteces gastronómicas do grande poeta e escritor galego) e un trato moi familiar. D. Álvaro, que daquela era director do Faro de Vigo, unha tarde calorosa, penso que de agosto, púxose a falar comigo, contábame historias moi fantasiosas e de ricaz vocabulario, mágoa que non forán agora ditas conversas cando lle podía sacar substancia. A D. Álvaro, pola mañán, leváballe todos os días o Faro e o ABC, que eu mercaba na librería de Luisa, e dáballe os recados dos seus amigos endovélicos (Máximo Sar, Hipólito de Saa,...), que organizaban xuntanzas cunha boa mesa por medio no bar restaurante do Sr. Ventura (un grande personaxe de Caldas), que se chamaba popularmente daquela O Cabaret. Outra importante personalidade que frecuentaba o hotel e que eu tiven a sorte de coñecer, foi o Dr. Santos Junior, eminente sabio portugués gran amigo de Filgueira Valverde. O Dr. Santos Junior tiña un Volkswagen, que se coñecía como escarabello, era un coche moi curioso cuns intermitentes que se abrían en pechaban, un home digno de ser coñecido, hai algúns poemas del adicados as augas termais de Caldas, que se conservan en pequenos mosaicos ao estilo portugués nas instalacións do balneario. Outra persoa que coñecín no verán de 1970, foi Mme. Lechaud, unha distinguida suiza da cidade de Xenebra, serviume para repasar e afondar no francés que aprendera no curso, moito lle debo a Mme. Lechaud, a ignorancia do pobo non vía ben que eu me relacionara con dita distinguida e culta señora estranxeira, quen non me facía máis que ben, dicíanlle a miña nai: “Maruja, vaiche endroghar ao meniño”, que leixos estaban de saber que para min era fonte de sabiduría e cultura. Un día fíxome encargar un taxi para todo o día (o do Sr. Marcelino) e alá fomos a Santiago de Compostela, maxinades o meu asombro e pracer, visitar a catedral cun guía de lingua francesa, logo ela fixo algunhas compras, lembro o de unhas luvas de coiro, xa que ela era mestra de equitación, recordo que me dixera que entre as súas alumnas estivera a princesa Ana de Inglaterra. Que grande experiencia e que pracer o ter coñecido a Mme. Lechaud! Logo estaba a relación coas nenas e nenos da vecindade do hotel, os fillos de Fernando “O Linterneiro”, Carmencita, Vicente, Miguel; o fillo do director da sucursal da Caixa de Aforros Municipal de Vigo, Sr. González, ao neno, que foi compañeiro meu no Colexio dos Somascos e que fixemos xuntos a comuñón, chamabamoslle “Yuyo”. Aqueles dous veráns de botóns no Hotel Dávila de Caldas de Reis non os esquencerei endexamais. E sobre eso, xa voltarei outro día a Caldas, téñovos moitas cousas que contar.