jueves, 11 de diciembre de 2008




1939, O RETORNO A PONTEVEDRA

(Nas imaxes, unha miña instantánea de Pontevedra e tamén unha foto de Pintos da familia Filgueira Iglesias ao completo na década dos 50, extraída, esta última do libro: XOSÉ FILGUEIRA VALVERDE, 1906-1996 UN SÉCULO DE GALICIA, 2007)



En 1939 finaliza a estancia de Filgueira como profesor no Instituto de Lugo, é o ano en que nace a súa filla primoxénita, Araceli, o que provoca a composición dun fermoso poema en latín, para festexar tan feliz acontecemento, por parte de D. Ramón Otero Pedrayo, gran amigo persoal e mestre querido e admirado por D. Xosé.
O seu fillo comentounos, que entre outras cousas, a marcha precipitada de Lugo e o retorno a Pontevedra do seu pai, vén motivada pola morte de D. Xosé Mª Filgueira Martínez, pai de Filgueira e avó do comunicante, ocorrida en Pontevedra o 25 de outubro de 1938, e polos inconvenientes que lle ocasionan a súa defensa da Muralla romana de Lugo e do patrimonio lugués. De tal xeito, que en 1940 atopamos a D. Xosé como profesor do Instituto de Pontevedra, ocupando a Cátedra de “Lengua y Literatura Española”, exercendo ademais as funcións de Interventor, despois ás da Xefatura de Estudos, para pasar en 1946 a desempeñar a dirección, posto que ocuparía ata a súa xubilación en 1976. Nesa década dos 40 do pasado século, vaise ampliando a familia Filgueira-Iglesias, precisamente no ano incial da mesma, nace o único fillo varón, Xosé Fernando, quen nos anos 70 afincaría como prestixioso médico alergólogo na cidade do Teucro, no ano 42 nace a terceira filla, Mª Teresa, no 44 viría ao mundo Mª del Pilar, e finalmente, chegaría a benxamina, Angelines en 1947.
Tamén en 1940, entre outros moitos cargos, é nomeado Director do Museo de Pontevedra ata 1986, ano en que renunciaría ao citado posto e pasaría a ser director emérito e patrón honorario do afamado centro museístico.
Son moitos anos en Pontevedra, toda unha vida, adicado de cheo a súa actividade docente, cultural e erudita; así, como de participación e protagonismo na esfera social e política.
Dende o seu retorno en 1939, practicamente non abandonará a súa cidade natal, que será un punto central dende onde irradiará toda a súa acción vital e todo o seu importante traballo a prol da nosa cultura.

Finalmente, recollemos o poema en latín festexando o natalicio da primoxénita do profesor Filgueira, por este e por outros motivos, ese ano é referencial na vida do noso personaxe, a composición foi escrita polo seu bo amigo Ramón Otero Pedrayo e introducido así polo propio Filgueira, no seu libro: CON OTERO PEDRAYO (1990):




"CARMEN" AO NACEMENTO DE ARACELI FILGUEIRA IGLESIAS

O día vinteseis do mes de maio do 1939 nacía en Lugo a miña primeira filla, Araceli. Era no tempo das epístolas latinas. Don Ramón axuntouse ao acontecemento familiar cun nobre poema xenetlíaco, onde a evocación das ninfas, as "Matres Gallaetiae", Teucro… abren o cortexo da Virxe Peregrina que beizoa á meniña.



Super lucensis moenia sicut ei est mos ibat
Cadente sole Filicaria.
"Ab stirpe mea" cogitabat "pollitica pristina flos
Saeculis vicit,
Quis divitior? Genitor ero, tempora capessitum
Donec in cunna bula
Spem latet sicut in parva lentaque radix
Magnas segetes.
Venite Nympharum Gratiaque chori
Concertato pede.
Perdulere et saltare natus circum suaviter
Atque ei nectitote
Ex heredae rosaeque et Dafne Apollinis grata
Leves coronas.
Necnon Matres Gallaetiae, vetera numina
Glebae nutrices!
Dona vestrum non deest pueri: gramínea
Adamet comam.
Video sopor infantis et aspicio procul
Ultra decursum aerum
Ut progenies mea quasi silvae frondescet
Mundis impletura.
Sic laetitia veterum patriarcharum ridebat
Initio temporis
Dum condebant civitates, dum colegant
Arva aratribus!"
Breviter viridarium Teucris ac amoenae
Duorum Pontium orae
Planctu reflectarunt natam puellam
Filicaria laetus
Promisa dona concinatus cupiebat.
Sed de coelo
Validiores nocte silente Gratias delapsae sunt
Inter chori angelorum
Donec Magni Oculum Virgo ab aede sua
Vectata nubibus
Cum Peregrina Mater circum cunnabula evolarunt
Et puellam benedixerunt.
Auria Gallaicorum

No hay comentarios: