CAMBA, ÚLTIMA EDICIÓN (III)

A última das conferencias da xornada correspondeulle ao profesor, Fidel López Criado, Profesor Titular de Literatura Española da Universidade de A Coruña, quen disertou sobre: AMÉRICA Y EL MUNDO AUTOMÁTICO DE CAMBA. Insiste na plena vixencia de Camba, fai unha indicación sobre a emisión-recepción da obra do vilanovés, onde se reflicten os distintos e ricos mundos de Camba. Foi en distintas ocasións enviado especial ao estranxeiro, esta experiencia recollea especialmente na RANA VIAJERA, segundo a súa expresión. El tivo unha grande capacidade de adaptación ao distintos ambientes e países. Escribe baseándose na observación, no que percibía polos seus sentidos. Son celebradas e míticas as súas crónicas e os seus artigos dende os seus distintos destinos, en distintas épocas: Londres, París, Berlín, New York. El soubo sumerxirse nas vivencias dos distintos pobos, nunha especie de corpo a corpo. Camba gran escudriñador de esencias. Centrouse "no nacional": caracteres, lingua, ambientes, contextos, nos que se reflicten "sombras y pliegues" da sociedade.
Fixábase no seu horizonte visual, o que ve, sinte, palpa. Estuda experimentalmente o carácter nacional. Interpreta, personaliza, opina; mais, non intetou enganar a ninguén. Escribe como vive, vive como escribe, dun xeito cheo de amenidade, retranca, humor. O literario e o pedagóxico danse a man en Camba.
Máis que coñecer a realidade hai que vivila, máis que crónicas Camba escribe cartas saídas das súas vivencias cara os seus amigos, os lectores. Os sentimentos, sensacións, vivencias son certas; aínda que o narrado sexa literario. Destacar a autenticidade das súas observacións, ben distinta á veracidade. Aínda que eu sentín ao chegares a New York o mesmo que Camba: "Todo es aquí grande", "New York me parecía la ciudad de las mil y una noches". E sobre a sociedade americana seguía a dicir: ¿En qué consiste la libertad americana? En "la igualdad de oportunidades". "Aquí un zapatero puede llegar a Presidente de la República". Contrapoñendo dita realidade ao que sucedía e aínda sucede no noso país e en Europa onde a sociedade e máis clasista e máis pechada. Asombráballe a laboriosidade daquela grande urbe: "New York, la ciudad que no duerme nunca, la ciudad de la velocidad, del estrépito". E seguía o profesor a nos indicar os asombros de Camba: "New York es la ciudad en la que se construye siempre. Los neoyorquinos han decidido crecer a lo alto". Subliñaba Camba que a creatividade e a imaxinación son as principais fontes do progreso. E a cidade americana era boa mostra delo.
Tamén quedaba abraiado pola mecanización e a automatización, exclamaba: "New York, una ciudad automática, mecanizada". Chamáballe moito a atención o restaurante automático, onde tan só dispuñan de media hora para comer. "El hombre no se relaciona con el hombre, sino con la máquina". Destacaba Camba a aportación mecánica da sociedade americana e observaba moi certeiramente: "New York es ante todo el momento presente". E para Camba non era cambiar de mundo, cando el chegou a New York, senón cambiar de época, eles, os neoyorkíns, vivían xa noutro tempo. E seguía a comentar: "El español es rico o pobre por herencia. New York es la ciudad del mestizaje".
Non obstante, o profesor López Criado, remataba a súa intervención con esta advertencia: "Todo o mellor e todo o peor puiden coñecelo en New York".

Rematamos, facendo referencia a esta bibliografía de Julio CAMBA:

- LA CIUDAD AUTOMÁTICA. Barcelona, Alhenamedia, 2008.

- UN AÑO EN EL OTRO MUNDO. Madrid, Rey Lear, 2009.


ÁS 17:00 H. DO DÍA 15/09/2010, NA CASA DO MAR DE VILANOVA DE AROUSA, TIVO LUGAR UNHA MESA REDONDA: CAMBA WAY OF LIFE, moderada por Ángela Garra e na que participaron:

- Xavier San Martín, EL CORREO GALLEGO

- Benito Leiro, CONCELLO DE CAMBADOS

- Eduardo Riestra, EDICIONES DEL VIENTO

- Siro López Lorenzo, LA VOZ DE GALICIA