jueves, 3 de diciembre de 2015

XIV MEMORIAL FILGUEIRA VALVERDE (III)

Antonio M. de Ron

"A Misión Biolóxica de Galicia"



Onte, día 2 de decembro tivo lugar a terceira conferencia deste Memorial. Abreu o acto Xosé Carlos Valle Pérez, Director do Museo de Pontevedra, quen agradeceu ao conferenciante a súa aceptación de participar neste Memorial Filgueira Valverde. A continuación indica que daquela época ademais de actividades culturais e institucións deste tipo, tamén perduraron iniciativas científicas como a Misión Biolóxica de Galicia, que hoxe nos ocupa. A Misión Biolóxica (MBG) instálase en Pontevedra en 1927, despois da breve experiencia santiaguesa, chegou á capital de Galicia en 1921. Por adiantar dous personaxes moi importantes vinculados con esta institución científica, mencionar ao seu primeiro director, D. Cruz Gallástegui Unamuno e D. Juan López Suárez, persoa discreta e xenerosa que axudou á proxección de Galicia, ademais propiciou que o Museo posúa unha colección de xoias antigas galegas, que eran da súa propiedade, así como unha colección de alfarería. Inmediatamente, cédelle o uso da palabar ao señor, Antonio M. de Ron, do que di que é unha figura destacada do Consello Superior de Investigacións Científicas (CSIC), profesor e investigador, quen disertará da historia da MBG e tamén do seu traballo hoxe, reitera a súa gratitude pola súa presencia neste acto e di que como a MBG está en Salcedo e el é oriundo de Salcedo, pois algo tamén ten que ver coa Misión Biolóxica.

O Sr. de Ron comenza a dicir que hoxe é un día especial para el ademais dunha satisfacción persoal e profesional, xa que o Museo significa algo moi importante para el. E explica por que: "Nací en Lugo, viví en A Coruña, estudié en Santiago y vine a Pontevedra por mi novia hoy mi esposa. Y lo primero que me enseñó fue el Museo".

"A Filgueira Valverde lo conocí con 12 años en Estella (Navarra), porque coincidieron mi padre y él en una actividad sobre el  Camino de Santiago".

Entre o público atopábase o Director do Instituto Sánchez Cantón, tan relacionado coa Misión Biolóxica de Galicia.

O conferenciante manifesta que non ten costume de falar sobre Historia, argumenta que el é científico e resúltalle difícil o enfoque histórico.

Refírese á Misión Biolóxica nos anos 20 e 30 do pasado século. Hai que buscar a orixe no CSIC - JAE, do que o primeiro presidente foi o premio Nobel en Medicina e Fisioloxía (1906), Santiago Ramón y Cajal (1907-1935) o secretario era Castillejo.

A inquietude intelectual e a preocupación pola mellora en todos os sentidos do noso país e seguindo o maxisterio de Giner de los Ríos, fundador e inspirador da Institución Libre de Enseñanza.

A Misión Biolóxica instálase en Galicia en 1921, nas instalacións da Facultade de Veterinaria, daquela en Santiago de Compostela.

Créase o Instituto de España, que agrupaba ás distintas Academias.

Como substitución da JAE e do primitivo Consello, despois da Guerra Civil, en 1939, fúndase o Consello Superior de Investigaciones Científicas (CSIC). Antes fomentábase a investigación, hoxe faise ciencia.

O nome de Misión vén das coñecidas e valoradas "Misiones Pedagógicas". Houbo a intención de cambiar o nome de Misión Biolóxica en 1993, pero optamos por mantelo, é a nosa marca, que nos identifica en todo o mundo.
A Misión Biolóxica ten a intención educativa no sector primario e o desenvolvemento agropecuario.

Este é o seu enderezo electrónico:

www.mbg.csic.es 

O home clave e imprescindible na Misión Biolóxica de Galicia é Cruz Gallástegui Unamuno (Vergara, 1881). Fórmase en Xenética en Estados Unidos de América, animado por Juan López Suárez. Estando alí en 1917, coñece a T. H. Morgan quen chegaría a obter o premio Nobel, tamén coñece a outros xenetistas. Con quen máis traballou foi con Jones.

Destacar os estudos sobre híbridos dobles e as publicacións e utilización de revistas internacionais moi prestixiosas como a revista GENETICS, de interese o volumen I de 1916. Tamén subliñar outra publicación, HEREDITAS e os números correspondentes dos anos 20.

A biblioteca e o arquivo da Misión Biolóxica son moi importantes e están a disposición dos investigadores.

Depois da súa etapa de formación americana Gallastegui regresa doctorado de Estados Unidos e Juan López Suárez o introduce no CSIC, rexentado por Ramón y Cajal y Castillejo.

A instalación da Misión Biolóxica en Galicia vai ter lugar na antiga Escola de Veterinaria de Santiago de Compostela en 1921, que ocupaba o edificio que hoxe pertence ao Parlamento de Galicia. Polo desinterés santiagués por esta institución ao final vai instalarse definitivamente en Pontevedra en 1927. A institución desenvolve un labor de agricultura científica para brindar os seus beneficios ao agro e a gandería do país.

Na súa chegada a Pontevedra (1927) instálase en primeiro momento na finca chamada La Tablada. A Deputación Provincial merca en 1928 o Pazo de Salcedo, que fora propiedade de frei Sebastián Malvar Pinto, que foi Bispo de Buenos Aires e chegou ser Arcebispo de Santiago de Compostela.

Na Misión Biolóxica desenvólvese un traballo de investigación e de mellora de cereais (millo, trigo, centeo) e de leguminosas, así como na pataca e tamén en coles, nabos e grelos. Así como melloras na cabaña gandeira (porcos e vacas, fundamentalmente).

De 1931 é un programa agrario cos seguintes puntos

1.- Investigación e experimentación

2.- Divulgación, ensino

3.- Cooperación

4.- Crédito agrícola

5.- Política agropecuaria

6.- Lexislación

En 1928 a JAE envía e forma unha Comisión de Estudios de Galicia, entre outros cometidos, está supervisar a MBG.

En 1931 créase o Padroado da MBG, este primeiro foi presidido por Rodríguez Cadarso, daquela Rector da  Universidade de Santiago de Compostela (USC).

En 1930, promovido por Gallastegui e Daniel de la Sota, fúndase o Sindicato de Productores e de transferencia de Sementes. Famosos son os híbridos de millo, denominados "Reina Blanca" e "Pepita de Oro".

Algúns dos elementos característicos das instalación da MBG son o palomar e a piara.

Chegan a traballar na Misión, Miguel Odriozola Pietas (Vitoria, 1903 - Madrid, 1974), era o irmán dunha persoa moi querida e lembrada en Pontevedra e no Museo, Antonio Odriozola, experto en tantas cousas (bibliografía, discografía, setas, camelias,...). D. Antonio chegou ser o bibliotecario da MBG. Tamén chegou a colaborar coa Misión o profesor, erudito e político, Bibiano Fernández Osorio-Tafall (Pontevedra, 1902 - Ciudad de México, 1990), quen fora director do Instituto de Pontevedra e fundador da súa Residencia de Estudiantes. Colaborou en 1927 sobre uns estudos que tiveron por obxecto a pataca.

O catedrático e profesor de Ciencias Naturais do Instituto Sánchez Cantón, Mariano García Martínez, traballa no Laboratorio de Química de dito instituto, que alberga moitos obxectos e materiais científicos que pertenceron á MBG, o instituto pontevedrés colaborou moito coa Misión.

A MISIÓN BIOLÓXICA DE GALICIA HOXE

En 1969, constrúese un novo edificio chamado La Sota.

No período 2004-2007 remodélase o pazo e rehabilítanse dous edificios. Prodúcense melloras nos laboratorios e nas parcelas.

100 persoas traballan directamente na MBG.

Apóiase científicamente á agricultura, xenérase coñecemento para que chegue ao agro.

Séguese cos estudos de Xenética para promover a mellora xenética.

Efectúase transferencia de tecnoloxía.

Internacionalización, cursos internacionais. Formación.

Cultura científica.

Unidade de información.

Grupo do millo, producción científica.

Xenética: mellora bioquímica das brásicas.

Traballo na viticultura, colaboración coas empresas para a mellora da vide.

Traballo na ecoloxía forestal.

Segue o traballo coas leguminosas. Implicacións medioambientais do cultivo da leguminosas, que fixan o nitróxeno.

Existen unidades asociadas coa Universidade de Vigo.

En 1985 rendéuselle unha homenaxe ao primeiro director-fundador da MBG, Cruz Gallastegui Unamuno.

No hay comentarios: