lunes, 29 de agosto de 2016

LITORAL - Pontevedra, 1953-1954



Hoxe de 10:00 h. a 13:30 h. estivemos de pescuda no Museo de Pontevedra, na sala da Biblioteca e do Arquivo Documental e Gráfico. Revisando exemplares da revista LITORAL, hai coleccións desta revista na Hemeroteca Provincial e no propio Museo con varias coleccións, pois tamén se atopa no legado de Antón Odriozola. Comprobamos na mesma sesión de indagación o intercambio epistolar entre Filgueira Valverde e o cardeal Fernando Quiroga Palacios, de grata lembranza na Arquidiócese de Santiago de Compostela.

Resumo do contido escollido de LITORAL:

- LITORAL - Año I - Núm. 27 - Pontevedra, 16-Nov.-1953 - 1 pta.

. Inauguración de la temporada en la Filarmónica: "La Orquesta de Cámara de Berlín y sus dos extraordinarios conciertos".
. En Marín - Asoc. Cultural "Santa Cecilia" conferencia de Xosé Filgueira Valverde: "El lenguaje de la poesía y el goce estético".

- LITORAL - Año I - Núm. 28 - Pontevedra, 23-Nov.-1953 - 1 pta.

. Pregunta y deseo sobre un homenaje póstumo a Víctor Mercadillo.
. "FILGUEIRA VALVERDE propuesto para la Academia de la Lengua". (Como correspondiente).
. Visita al Museo del Almirante Jefe de las unidades de la Escuadra Inglesa fondeada en Vigo.

- LITORAL - Año I - Núm. 29 - Pontevedra, 30-Nov.-1953 - 1 pta.

. Artículo de Amancio Landín Carrasco: "La Escuadra de Galicia".
. Pzo. de matrícula en el Instituto de Pontevedra.

- LITORAL - Año I - Núm. 30 - Pontevedra, 7-DIC.-1953 - 1 pta.

. Concierto de la Filarmónica.

- LITORAL - Año I - Núm. 31 - Pontevedra, 14-DIC.-1953 - 1 pta.

. Artículo de F. J. Sánchez Cantón: "El segundo GRAN DUQUE DE ALBA".
. Exámenes de Reválida del grado superior del Bachillerato en el Instituto.

- LITORAL - Año I - Núm. 32 - Pontevedra, 21-DIC.-1953 - 1 pta.

. Artículo F. J. Sánchez Cantón: "Más que un mecenas".
. Felicitación de la Corporación Municipal de Pontevedra a Xosé Filgueira Valverde por ser nombrado correspondiente de la Academia de la Lengua.
. Reunión Padres de Familia del Instituto de Pontevedra.

- LITORAL -Año I - Núm. 33 - Pontevedra, 28-DIC.-1953 - 1 pta.

. Artículos de Modesto Bará: "La documentación italiana sobre la PATRIA DE COLÓN". Y de Alejandro Requejo Domínguez: "Puentecesures. Breve historia de este laborioso Ayuntamiento".
. Sánchez Cantón va a dar un cursillo de conferencias a Norteamérica". El erudito pontevedrés era Decano de la Facultad de Filosofía y Letras de Madrid y Subdirector del Museo del Prado.
. Noticia de publicaciones de Bibliófilos Gallegos: De López Ferreiro: A Tecedeira de Bonaval, O castelo de Pambre, O niño de Pombas. De Aquilino Iglesia Alvariño: Diccionario Gallego.
. Felicitación a Filgueira Valverde por su nombramiento como correspondiente de la Academia de la Lengua, ya lo era de la de Historia y será próximo su nombramiento de la de Bellas Artes. Se loan sus merecimientos, su obra, que se verá acrecentada (y tanto) por su juventud y talento.

- LITORAL - Año II - Núm. 34 - Pontevedra, 4-ENE.-1954 - 1 pta.

. Diez años de la eficaz labor del Tribunal Tutelar de Menores. Comenzó el 1 de enero de 1944 con la apertura de la "Casa Tutelar Avelino Montero Villegas". Se hace un balance 1944-1953.
. Noticia sobre la reunión en el Instituto de Pontevedra de la Cofradía Espíritu Santo, integrada por alumnos y ex alumnos.
. Balance ejemplar del Museo de Pontevedra durante el año 1953. Destacamos la tercera visita de Franco y esposa, acompañados del Contraalmirante Nieto Antúnez, antiguo miembro del Patronato del Museo. Depósito Bedoya de tesoros y restos prehistóricos. Colaboración de Julio Guillén Tato, director del Museo Naval de Madrid. Compra por parte del Estado del autorretrato de Manolo Quiroga, que se custodia en el Museo.

- LITORAL - Año II - Núm. 35 - Pontevedra, 11-ENE.-1954 - 1 pta.

. Noticia operación en el Sanatorio Baltar de Santiago de Araceli Filgueira Iglesias.
. "O fillo de Celt" - Admirable poema sobre COLÓN PONTEVEDRÉS, de Ramón Cabanillas.

- LITORAL - Año II - Núm. 36 - Pontevedra, 18-ENE.-1954 - 1 pta.

. Reivindicación: "Pontevedra necesita de un periódico diario".
. Operada en el Sanatorio Baltar de Santiago Mª Teresa Iglesias, esposa de Filgueira Valverde.
. Boda de Alfredo García Alén y Adela Acosta Requejo.

- LITORAL - Año II - Núm. 37 - Pontevedra, 25-ENE.-1954 - 1 pta.

. Las conferencias en el Instituto del Curso Preuniversitario, que acaba de comenzar. 1ª Conf.- 21/01/1954 del catedrático de Latín, Aquilino Iglesia Alvariño: "El Monacato: Los Monasterios Gallegos". 2ª Conf. de Xosé Filgueira Valverde: "La vida en las antiguas universidades".

- LITORAL - Año II - Núm. 38 - Pontevedra, 1-FEBR.-1954 - 1 pta.

. Se da noticia de Pontevedra nevada.
. Festividad de los periodistas - patrón: San Francisco de Sales.
. 3ª conf. del curso Preuniversitario - Manuel Rey Martínez, canónigo de la Catedral de Santiago: "El Espíritu Personal en Dios y en los hombres".
. Regresan de Santiago, después de ser operadas con éxito, Mª Teresa Iglesias y Araceli Filgueira Iglesias, esposa e hija de Filgueira Valverde.
. Nuevo catedrático de Matemáticas en el Instituto de Pontevedra: José Unamuno Lizárraga, hijo de Miguel de Unamuno.

- LITORAL - Año II - Núm. 39 - Pontevedra, 8-FEBR.-1954 - 1 pta.

. Se da cuenta del regreso de Norteamérica de Fco. Javier Sánchez Cantón.
. Se refleja el contenido de la 3ª Conf. del Preuniversitario.
. 4ª conf.: Catedrático de CC. Nat.: Mariano García Martínez: "La nutrición en las plantas".

- LITORAL - Año II - Núm. 40 - Pontevedra, 15-FEBR.-1954 - 1 pta.

. Editorial reivindicativo: "Pontevedra, ciudad docente".
. La Orquesta de Cámara de Munich en la sociedad Filarmónica.
. 5ª conf. - Preuniversitario: lunes, 15 de febrero de 1954 a las 19:15 h.

Del legado Filgueira Valverde consultamos a seguinte correspondencia co Cardeal Arcebispo de Santiago de Compostela, Dr. D. Fernando Quiroga Palacios:

- FILGUEIRA 385-43:
 
. 13/10/1960: Quiroga Palacios presenta al sacerdote, Celso Alcaima, que se hará cargo del Hospital y de la Casa Tutelar.

- FILGUEIRA 385-19:

. 6/nov./1959: Carta de recomendación de Quiroga Palacios del pintor: Manuel Prego de Oliver para que se le adjudique la decoración de la Estación Marítima de Vigo.
. 15/nov./1959: Felicitación del cardenal a Filgueira por el Congreso Mariano con motivo del IV Centenario de Santa María la Mayor.

- FILGUEIRA 383-29:

. Borradores mecanografiados de cartas para el cardenal, una sobre la propuesta de nombramiento del franciscano P. Lamela como director espiritual y capellán del Instituto de Pontevedra, curso 1958-59.

martes, 23 de agosto de 2016

150 ANOS DE COMBATE NAVAL EN VILAGARCÍA, 1886-2016




Todo o mundo estaba espectante no complexo das praias da Concha-Compostela de Vilagarcía de Arousa para contemplar o espectáculo de fogos artificiais combinado con música, que constituirían o Combate Naval que poñería un dos colofóns á popular Festa de San Roque de 2016. Cento cincuenta anos despois da primeira experiencia. O combate naval é unha tradición moi querida polos vilagarciáns e polos asiduos ás festas patronais de San Roque. (Vilagarcía ten outra patrona, Santa Baia, que salvo os veciños do querido barrio de A Laxe, ninguén se lembra de festexar). 

Pero ao que iamos, o Combate Naval -2016 (teño que puntualizar que hai anos eu non era moi partidario de gastar tantos cartos en lume, habendo tantas necesidades que atender, pero bueno tamén hai que divertirse e atraer visitantes á vila por se deixan algúns beneficios na hostelería e nos comercios, que tamén tanta falta hai). Pero vaiamos co conto, a eso das 00:00 h. do domingo 21 de agosto de 2016, unha voz familiar, a gran voz de Julio García, actor (e tantas cousas máis) e responsable do grupo de teatro Clámide atrona na calorosa madrugada para anunciar o grande espectáculo de luz e son que nos tiña preparado a pirotecnia Penide para conmemorar esta importante efeméride festiva, sendo como é Xulio tan delicado e educado agradece aos devanceiros pola iniciativa, a todos os presentes por participar das festas vilagarcianas e a empresa Penide polo interese que pon cada ano, ultimamente, en innovar e atraer xente ao Combate, que homenaxea á nosa Armada que loitou na batalla naval do Callao alá no século XIX.

A idea de combinar fogos de artificio con música non é nova, Haendel (1685-1759), na súa etapa inglesa, compón unha chamada "Water Music", "Música Acuática" escrita para un paseo da Corte polo río Támesis no verán de 1717 e en abril de 1749 organízanse uns extraordinarios fogos de artificio en Londres, aos que asiste o propio rei, e para os que Haendel compón a "Fireworks music", "Música para os Fogos Artificiais". Parece ser que nesa ocasión, a música soou antes de prender os fogos; disfrutaron previamente da música. Aquí en Arousa Bay quixemos combinar fogos e música o que é unha boa iniciativa e unha boa intención, tamén se fai algo así en Compostela nos fogos do Apóstolo. Como digo a idea paréceme persoalmente moi ben. Pero nesta ocasión, a combinación non estivo ben sincronizada (asunto difícil de realizar) e logo a música escollida non foi moi apropiada. Gustoume máis cando coincidiu co fragmento de Carmina Burana, penso que o que mellor lle acae é unha boa música clásica e iríalle tamén ben fragmentos de música celta, con tantos e bos grupos galegos que hai. Como primeira experiencia, plausible e a seguir así, mellorando. Ah! o son podía estar un pouco máis baixo, mellor regulado. Non obstante, parabéns e noraboa á Pirotecnia Penide e ao Concello de Vilagarcía que é quen contrata e quen acolleu a idea favorablemente.



viernes, 12 de agosto de 2016

AUTO DE FILGUEIRA VALVERDE SOBRE A VIRXE DE AGOSTO





Hoxe, ás 21:30 h. e na igrexa parroquial de San Bartolomeu de Pontevedra terá lugar a representación do Aucto de como Santa María foi levada aos ceos para a festa de Nosa Señora de agosto da autoría de Xosé Filgueira Valerde, refeito con textos de orixe medieval e publicada en 1969. (Menciono o teatro de Filgueira no meu libro: Ó galego polo teatro, editado por Cumio en 1996 nas páxinas 70 e 159, un dos últimos libros prologados por D. Xosé denantes do seu pasamento. Tamén lle dediquei un artigo en ONDAS DE AROSA no número correspondente ao mes de setembro de 1994, na súa páxina 15).  Será representada polo Coro Ultreia e o grupo teatral Arume.

Tentaremos presenciar esta peza teatral filgueiriana e daremos cumprida nova da representación.

Para ser a época que é nunha Pontevedra xa en festas e con numerosos actos e actividades de todo tipo, houbo no templo de San Bartolomeu unha aceptable entrada. Tivemos unha oportunidade máis de saudar aos filllos e netos de Filgueira Valverde, sempre tan amables e atentos comigo, amigos e público en xeral presenciamos con interese a representación, na que existía unha forte compoñente de narración e de descrición. Os nosos parabéns para o grupo de teatro Arume por darnos a coñecer a vertente dramática de Filgueira Valverde e representar o seu teatro. É mágoa que o teatro profesional e o Centro Dramático Galego fagan tan pouco por representar e dar a coñecer o teatro galego. Está ben facer versións de teatro alleo, pero o labor principal dos grupos de teatro galego e dar a coñecer o teatro de autores que utilizaron a lingua galega para intentar dotar á nosa literatura dunha dramática. Aí hai un gran campo de traballo, non sei se as nosas autoridades culturais se dan conta de que compre estimular e fomentar o teatro galego, que existe, volvo a repetir unha e outra vez.
 Ten o seu mérito insisto que este grupo de afeccionados ao teatro cumpran unha función, moi importante, que outros moitos tratan de ignorar. O coro Ultreia interpretou moi dignamente as cantigas ao xeito medieval. Parabéns para todos, unha vez mais, e para a parroquia pontevedresa de San Bartolomeu por acoller esta representación. Sen perder de vista que o teatro ten unha orixe litúrxica e relixiosa, que houbo un tempo en que o teatro se representaba no interior das igrexas e logo nos adros.

Se me permitides un consello deste amante do noso teatro, hai que coidar máis a dicción e a vocalización, declamando alto, con boa sonoridade, con pausa, con impostación para que o público escoite e entenda ben o que din os actores e actrices. (De aí tan importante o traballo dunha boa dirección e producción, facendo un boa exercitación de voz e de formación de actores). E coidar tamén o xestos e acenos e o movemento escénico que fan máis verosímil a acción, hai que imprimir dinamismo ao corpo, non estatismo, acompañar a voz cos movementos corporais axeitados, sen esaxeracións e sobreactuacións.

Con todo, noraboa! e viva o teatro!



lunes, 1 de agosto de 2016

POESÍA NA RÚA - LXIII MESA DAS VERBAS



Vinde soltar os versos ao ar
na rúa, en Vilagarcía ben o ides pasar.
O mércores 10 de agosto temos que quedar,
non deixedes ás Musas marchar.