ARS
LOQUENDI
Retórica e
argumentación humanas
Non
se abaten ás persoas, rebátense as ideas
Por
Xermán Torres
A arte da palabra é
unha cuestión que nos fai humanos. Sempre
debemos sumo respecto ás persoas. Debemos tratar con corrección e cortesía
aos demais; non se debe permitir nin
aceptar ningunha clase de violencia, mesmo é rexeitable a violencia verbal.
Convén no discurso a mesura, o equilibrio, a harmonía.
As ideas e as propostas
acéptanse ou rexéitanse baixo argumentación
razoada; o diálogo, o debate, o confrontar ideas é importante, supón un
avance, é signo de intelixencia; pero, hai que saber debater.
A utilización de fina ironía, do humor elegante, do discurso
intelixente, culto que refuga do insulto gratuíto, da vulgaridade, da
utilización dos lugares comúns, da monotonía, do chiste fácil e degradante,
vulgar e insolente. Sen berros, sen xesticulacións e dramatizacións excesivas e
fóra de lugar.
A
arte da oratoria apréndese co bo exercicio, co seguimento de axeitados modelos.
Temos o espello no que mirarnos no mundo clásico e no exemplo dos grandes
oradores da historia.
O nobre arte da
política, que debera ser nobre, máis nobre en canto o respecto e a honradez
cara os demais, fuxindo e rexeitando da mentira e das descualificacións
tramposas, falsas e manipuladoras. Tratando de evitar a demagoxia e o
populismo, intentando ser francos, honestos e sinceros cos demais. Non hai porque rexeitar ou menosprezar á
política, a fin e ao cabo, que é política?: Toda relación humana, a vida na
familia, nos postos de estudo e de traballo, a vida social e societaria, xa
dicía Aristóteles (384-322 a. C.) que o
home é un animal político, social; aínda que, ás veces, a inercia social,
os intereses, o diñeiro, o egoísmo e a avaricia perverten ao home e chegamos a
ter en consideración o aserto de Rousseau (1712-1778) “o home é bo por natureza, mais a sociedade pervérteo”. Hai que
superar e evitar esas perversións; o natural e o desexable no home é a relación
social e nela non debemos refugar o debate e o contraste de ideas, sempre
feitos cun exquisito respecto cara os
demais.
Deberamos ensinarlles
aos máis novos a desenvolverse na ágora, no foro, na praza pública, no adro e a
utilizar con intelixencia e enxeño a
retórica, a oratoria, a arte de falar e de falar en público sabendo argumentar e razoar axeitadamente, con
propiedade, con cultura, sabendo o que se di e por que se di. (“No hablar a
tontas y a locas”). É moi beneficioso
desde cativos ler e falar en público, aprender
a desenvolverse con soltura e a expresarse con enxeño, intelixencia cara un
público, cara os demais; isto contribúe a facernos máis humanos.
Non estamos feitos para
estar sos, aínda que momentos de soidade
son precisos e ás veces é bo “apartarse
del mundanal ruído” para pensar, para reflexionar, para ler e escribir;
para adquirir sabedoría e sensatez. Intres
de silencio e recollemento, nun mundo con tanto balbordo, son
imprescindibles para unha boa saúde. Neste punto, reflexionemos sobre este dito
italiano: “Pensa moito, fala pouco e
escribe menos”. Falar o xusto, con medida e que o “teu si sexa si e o teu non sexa non”.
A palabra, o logos, o
social, a política son elementos característicos do noso ser humanos; da nosa
humanidade. E sen perder nunca de vista esta sabia indicación: “o que queiras para ti, quéreo para os
demais”.
