SEMPER DOCUIT, sempre mestre

 

 

ALUMNADO DO CEIP O PIÑEIRIÑO DE VILAGARCÍA

DE 1º DE ED. PRIMARIA - CURSO 1992/1993

Nesta foto, que penso datada no curso 92-93 do pasado século XX aparezo acompañado por nenos e nenas, que foron parte doutros moitos alumnos do meu querido colexio de toda a vida, o lembrado e inesquecible colexio O PIÑEIRIÑO e cunha ex alumna que daquela era unha docente en prácticas, que eu titorizaba.

Esta fermosa fotografía, que tan boas lembranzas me trae, dame pe para facer unhas reflexións como educador galego e sobre certas ideas que substentaron o meu labor pedagóxico durante tantos anos de exercicio docente. Isto aínda me axuda a seguir a repensar a educación e o ser e estar como mestre. A función docente debera ser útil para propiciar benestar persoal, social; en definitiva saúde para o alumnado, para as comunidades educativas; para a sociedade no seu conxunto.

Manifestar que sempre me gustou moito a Educación Infantil (3-6 anos) e o chamado, nalgún momento, primeiro ciclo de Educación Primaria (6-7 anos), porque trátase de tramos educativos nos que as crianzas posúen unha grande capacidade de aprendizaxe e en termos xerais os nenos e as nenas destas idades son máis receptivos e agarimosos. Tamén eran moi prezadas para min estas etapas educativas porque nelas é cando se producen as actividades pre-lectoras/escritoras e cando as mentes poden eclosionar e seres quen de aprender a ler e a escibir. Momentos marabillosos desde o punto de vista pedagóxico. Por iso, apreciaba eu tanto estas etapas educativas.

Para o proceso de ensino-aprendizaxe da lectura e da escritura eu partía dun método global, que tiña en conta unha palabra clave e unha pequena frase. Tentando do mesmo xeito, un proceso de ensino-aprendizaxe siginificativo. Aproximándose á zona de desenvolvemento próximo do alumno, tal como indicaba o psicólogo e pedagogo ruso Vigotsky (1896-1934), moi prezado no ámbito occidental a partires dos anos 60, do pasado século XX.

Para lembrar o que eu facía no proceso do ensino-aprendizaxe da lectura e da escritura e por se a alguén lle pode ser útil, vou describir, algunha das experiencias que eu realizaba co meu alumnado:

- Utilizaba láminas-murais coa palabra clave e coa pequena frase e que ía colocando acumulativamente nas paredes da clase e ía presentando a palabra e a frase por medio de cantigas, poemas, adiviñas, contos, fábulas,...

- Confeccionaba con esas palabras dominós, barallas para reforzar os coñecementos e destrezas con xogos, xogos cooperativos, fomentando a creatividade do alumnado e o gusto artístico, literario, estético e cultural.

Utilizaba moito o fermosísimo poemario para os nenos e as nenas galegos de Manuel María, o poeta da Terra Chá, trátase para min dun libro moi prezado: OS SOÑOS NA GAIOLA.

Procuraba un ensino activo, significativo, creativo; onde o centro era o neno.

Para o cáculo seguía as técnicas Freinet, no seu concepto de cálculo vivo e tamén utilizaba as regretas Cuisenaire e os bloques lóxicos. 

E dentro da filosofía e dos plantexamentos de Célestin Freinet usaba a súa técnica de imprensa escolar, adaptándoa a época do ordenador e das imprensas electrónicas. O meu alumnado compoñía as súas revistas por medio dos textos vivos que redactaban e logo intercambiaban con outras clases. Adaptábamos esa técnica na época dos procesadores de texto, dos ordenadores e das impresoras.

Hai unha película moi fermosa dun mestre represaliado na Guerra Civil (1936-1939), que utilizaba dita técnica.

Vou concretar un pouco máis o que faciamos:

CARACOL

- Liamos diversos textos nos que os protagonistas foran caracois no libro xa citado de Manuel María, a fábula da carreira dos dous caracois.

- Aprendiamos a canción de Suso Vaamonde do seu disco OS SOÑOS NA GAIOLA:

- Poñíase nun mural o poema de Manuel María: CARACOL

- O alumnado facían debuxos

- Lían e escribían a palabra-frase

- Facíanse caracois de plastilina

- Preparabamos unha carreira de caracois de verdade

- Confeccionabase unha páxina de revista da clase

- Facíase unha investigación de ciencias naturais sobre o caracol.

Eu intentaba interesar, motivar aos nenos, manter neles a curiosidade e manter as ansias de aprender, de saber, de descubrir o mundo, de coñecer a nosa cultura e tamén tratar de implicar nas tarefas escolares e na vida do colexio aos pais, ás familias.

Que engaiolante pode ser aprender e aprender a ler e a escribir; porque a EDUCACIÓN AGOCHA UN TESOURO, que temos que descubrir crianzas, familias, profesorado, comunidades escolares.

E grazas a todos os meus ex alumnos e ex alumnas cos que aprendín tanto. E como dicía o meu querido e sabio profesor Xosé Filgueira Valverde: SEMPRE APRENDO!!!