FILGUEIRA VALVERDE E CALDAS DE REIS, ENTRE OUTRAS COUSAS

Alí estarei, na miña querida Caldas de Reis para falar do meu prezado e lembrado Xosé Filgueira Valverde, que da para máis dunha vida para tratar sobre el e a súa magna obra.

 

NO PRIMEIRO ANIVERSARIO DA DEFENSA DA MIÑA TESE- 14-05-2024 / 14-05-2025

 

"O ASASINO SEMPRE VOLVE AO LUGAR DO CRIME"

Vai xa alá un ano que lin a miña tese de doutoramento, naquel día solleiro, cálido e inesquecible para min, acompañado de familiares e amigos nun acto académico que permanecerá gravado para sempre na miña mente e no meu corazón. Grazas a todos os que me acompañaron e alentaron neste proceso, neste camiño de poder elaborar unha tese de doutoramento e defendela.

Pois fai unhas horas, das 16:30 ás 16:50 hs. do día 14/05/2025 participei no Seminario de Discusión de Teses, na Facultade de Educación e Traballo Social do Campus de Ourense da Universidade de Vigo, que coordinaba á Dra. María Lameiras, coa asistencia da Dra. Carmen Ricoy e de alumnado do Programa de Doutoramento de CC. da Educación e do Comportamento.

Eu fixen unha exposición da miña tese sobre o profesor Xosé Filgueira Valverde e sobre cuestións que estimaba de interese para os doutorandos asistentes presencialmente e en liña.

A continuación, fixo algo semellante sobre a súa tese, que trataba sobre ciber abusos e abusos sexuais sobre a muller e a súa prevención por medio da educación sexual a Dra. e profesora da mesma Facultade, Rosana Martínez Román.

Foi un xeito de lembrar e festexar este I Aniversario, nun lugar para mín de tan gratos recordos e interesantes vivencias e aproveitar para felicitar ao meu querido director de tese, meu prezado amigo Dr. Cid Fernández, polo seu cumpreanos, acertadamente reflectido no xornal La Región.

Curiosidades da vida, o aniversario do meu director coincidiu coa data da defensa de miña tese, un 14 de maio, motivo de dobre satisfacción.

FILGUEIRA VALVERDE, PROFESOR E DRAMATURGO

Professor Xosé Filgueira Valverde (1928-1976), as I have already reflected, used theater in his teaching practice and as an educational manager, as a very useful literary genre in the teaching-learning processes of language and literature. He proposed an active study for the use of language and literature. Being a pioneer of school theater in Galicia. He himself is the author of theater plays in both Galician and Spanish.

I talk about all of this in this recent publication, a consequence of my participation in the CUICIID-2023 congress:

Alumnado de Filgueira Valverde nunha representación teatral

Filgueira Valverde dedícame súa farsa teatral AGROMAR

O profesor Xosé Filgueira Valverde (1928-1976), xa o teño reflictido, utilizou na súa práctica docente e como xestor educativo o teatro, como un xénero literario moi útil nos procesos de ensino-aprendizaxe da lingua e da literatura. El propoñía un estudo activo polo uso da lingua e da literatura. Sendo un pioneiro do teatro escolar en Galicia. El mesmo é autor de pezas de teatro tanto en galego como en castelán.

De todo iso falo nesta recente publicación, consecuencia da miña participación no congreso CUICIID-2023:

Torres de Aboal, G.M. (2024). José Filgueira Valverde (1928-1976), profesor y dramaturgo. Beneficios de la práctica teatral en la escuela. En Tomás López, A., Navarro Lalanda, S., Rivera Salas, P.E., Las artes como expresión vital. Ciencias sociales en abierto 2. Peter Lang. (pp. 457-468).

DOI 10.3726/b22580

https://doi.org/10.3726/b22580 

NO CENTENARIO DA SOCIEDADE CORAL POLIFÓNICA DE PONTEVEDRA 1925-2025

 

Un centenario moi importante para a cidade de Pontevedra e en xeral para a historia da música de Galicia. Nesta Coral, presidida hoxe por Xosé Carlos Valle Pérez, discípulo e continuador do traballo de Filgueira Valverde, quen tamén foi director e admirador da Coral, no Museo de Pontevedra, participaron personaxes tan importantes da nosa historia como Losada Diéguez, Castelao, Bóveda, Blanco Porto, Iglesias Vilarelle, Amancio Landín Carrasco,... por citar só a algúns dos máis representativos. Ao longo destes cen anos moitos pontevedreses e pontevedresas formaron parte desta prezada e valorada entidade pontevedresa.

Pois, andando a remexer e a investigar no primeiro diario de Vilagarcía de Arousa GALICIA NUEVA (1907-1938) por un proxecto que teño entre mans, topeime cun artigo sobre a Sociedade Coral Polifónica de Pontevedra, que imos reflectir. Na laudatio da Coral, sinalar que comparada cunha orquestra sinfónica (e os orfeóns daquela época) a Coral é descrita como unha excelente orquestra de cámara, polo reducido dos seus integrantes, uns 70 e pola súa inmensa calidade. A Coral foi pioneira por integrar voces femininas e polo seu selecto, rico e valioso repertorio.

Serva esta entrada como unha miña homenaxe e o meu recoñecemento cara a Sociedade Coral Polifónica de Pontevedra, parabéns e mil primaveras máis para a música coral de calidade.

E non deixen de visitar sobre este centenario a magnífica exposición do Museo de Pontevedra.

https://museo.depo.gal/es/-/exposicion-sociedade-coral-polifonica-de-pontevedra-1925-2025  

Co sexto Presidente da S. Coral Polifónica de Pontevedra mantiven unha relación moi especial e moi cordial, unha personalidade moi querida e lembrada por min:

E co sétimo e actual Presidente, manteño unha relación de amizade, meu prezado Valle Pérez, que tanto me ensinou sobre seu mestre, don Xosé Filgueira Valverde e tanto me informou sobre a Pontevedra de onte e de hoxe:

Imaxes obtidas da magnífica exposición sobre este Centenario no Museo de Pontevedra

(Visitada o último día da mostra, 20-04-2025)

Galicia Nueva, o primeiro diario de Vilagarcía de Arousa, reflicte con todo detalle e en primeira plana a actuación da Sociedade Coral de Pontevedra en Vilagarcía, no histórico cine que levaba o nome da cidade, o día 29 de setembro de 1929.

UNHA EMBAIXADA DA PARROQUIA SANTA BAIA DE AREALONGA NA TVG-30/03/2025 10:00 - 10:30

 

https://www.agalega.gal/videos/231772-santa-misa-30-03-2025

O domingo, 30 de marzo de 2025 de 10:00 h. ás 10:30 h. un centenar de feligreses da parroquia de Santa Baia de Arealonga de Vilagarcía de Arousa participaron na misa dominical retransmitida pola Televisión de Galicia (TVG) desde a parroquia de San Fructuoso de Santiago de Compostela, o que supuso unha experiencia inesquecible para todos os asistentes e constituiu todo un fito para a nosa parroquia. Estamos moi agradecidos con D. Manuel Bueno, sacerdote celebrante desta Eucaristía polo convite e ao seu auxiliar e coordinador desta actividade José Luis por todas as atencións recibidas e polo seu estupendo labor de preparación desta misa televisada.

Despois do acto litúrxico, todos os parroquianos que participaron nesta embaixada e expedición a Compostela visitamos o magnífico Museo de Historia Natural da Universidade de Santiago de Compotela (actividade financiada pola parroquia, como agasallo a todos os participantes).

Finalizada a visita ao Museo, tivemos un piscolabis no fermoso parque e lagoa preto das instalacións museísticas. (Tamén xentileza da parroquia coa colaboración das empresas: Hiper Froiz e Montiño).

A parroquia agradece a todos os participantes e colaboradores.

Esta interesante actividade vivida fíxome lembrar o labor desenvolvido por Xosé Filgueira Valverde e os seus mestres e amigos Antón Losada Diéguez e Antonio Iglesias Vilarelle a prol da galeguización da nosa Igrexa e da liturxia en lingua galega. Tamén recordín a pioneira revista pontevedresa LOGOS (1931-1936), que perseguía os mesmos fins e constitúe un antecedente da revista ENCRUCILLADA  (27/02/1977).

Onda ti, noso pai á tardiña,

onda ti que nos levas da man,

axuntámonos para agradecerche

a ledicia do día que cae.

30/03/2025  23:57

PARA ROSALÍA

“FROLES” PARA ROSALÍA

 

Cando Rosalía choraba

non o facía en balde,

cando berraba

non o facía porque si,

cando calaba

non era por indiferenza;

todo era por Galicia

e polos galegos.

 

Non era insulsa choromicas,

non era unha triste indolente,

non era unha submisa poeta;

era Rosalía,

nosa Rosalía

que choraba, berraba, calaba,

sufría por Galicia.

 

Érguete Galicia,

síntete oufana

da túa máis ilustre poeta,

a querida e admirada Rosalía.   

DE PESCUDAS EN GALICIA NUEVA (1932)

 Sabido é que estou empeñado que o vindeiro 29 de agosto de 2025, teñamos un acto de lembranza e de recoñecemento ao poeta granadino Federico García Lorca, que estivo co grupo teatral universitario LA BARRACA aquí en Vilagarcía de Arousa o luns, 29 de agosto de 1932. Con tal motivo xa teño confeccionada unha entrada anterior deste blog e estiven nestes días pescudando no primeiro periódico diario da nosa cidade GALICIA NUEVA (1907-1938) e atopei nel estas dúas breves reseñas da representación exitosa de LA BARRACA, dirixida por Lorca, que ofreceron ao numeroso e entusiasta público asistente pezas teatrais cervantinas (entremeses). Nos entreactos a Banda Municipal de Vilagarcía amenizou a xornada.

"Se encuentran en esta ciudad, los escolares que integran 'La Barraca' y según se nos dice, esta noche darán una función". (Galicia Nueva, luns, 29 de agosto de 1932).

"Anoche dió una función teatral, en la Plaza del Pescado, 'La Barraca', cuyo elenco constituyen escolares de las diversas Facultades de la Universidad Central, patrocinados `por el ministerio de Instrucción pública.

Pusieron en escena obras del inmortal Cervantes.

El numeroso público que invadía aquel recinto, aplaudió grandemente a los intérpretes que se revelaron como unos perfectos actores.

En los entreactos, la banda municipal interpretó varias obras". (Galicia Nueva, martes, 30 de agosto de 1932).

Sorprende que non se mencione ao director teatral, o xa popular e recoñecido poeta e dramaturgo Federico García Lorca e as brevísimas reseñas; pero, eran outros tempos e outro xeito de entender o labor xornalístico. O que non queda dúbida é que se informa perfectamente do acontecido e aquela GALICIA NUEVA tiña moi poucas páxinas. Este interesante xornal diario de Vilagarcía de Arousa está depositado e pódese consultar na Biblioteca Pública Rosalía de Castro da nosa cidade. Tamén se atopa versión dixitalizada, pero cunha dixitalización moi deficiente (que habería que renovar e actualizar), pode consultarse tamén no portal GALICIANA.

Sabemos que LA BARRACA estivo de xira por Galicia no mes de agosto de 1932 e que en setembro dese mesmo ano continúan coa súa xira por Asturias.

Por esas datas, tamén andaba por Galicia o Ministro de Instrucción Pública, quen presencia a actuación da Barraca en Pontevedra (onde actuaron o sábado 27 e domingo 28 de agosto de 1932, antes de vir a Vilagarcía).

Dito Ministro tamén estivo por Vilagarcía ese mes de agosto de 1932, nas Festas Patronais da cidade, Galicia Nueva faise eco desa nova, da estancia do Ministro aquí polas festas de San Roque.

Sería interesante lembrar este acontecemento e organizar un acto, dentro do mes de agosto de 2025, o mes festeiro de Vilagarcía e a poder ser o propio día 29, cando se cumprirían os 93 anos xustos da presencia de Lorca dirixindo a LA BARRACA, na Vilagarcía de Arousa dos nosos avós.